Underwater Museum: Kaş Arkeopark

Türkiye Sualtı Kültür Mirası Sanal Müzesi: Kaş Arkeopark Pilot Projesi

Türkiye Sualtı Kültür Mirası Sanal Müze Projesi  Başkent Üniversitesi Kültür ve Sanat Araştırmaları Merkezi (BÜKSAM) ve Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) tarafından ortak olarak 2007-2008 yıllarında gerçekleştirilmiştir.

Proje, TÜBİTAK Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamındadır. Proje kapsamında yapılan araştırma dalışları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle yürütülmüştür.

Antik çağın en önemli deniz ticareti güzergahı üzerinde olan Türkiye'nin güney kıyıları, özellikle de Kaş-Kekova arasında yeralan bölge, son yıllarda dalış turizminin artması nedeniyle büyük oranda tahrip edilmektedir. Yitirilmekte olan bu kültür mirasının korunmasına yönelik disiplinlerarası bir araştırmacı grubu ile gerçekleştirilen projenin en büyük hedefi bölge halkının ve dalış gruplarının kültür mirasının korunmasına ilişkin bilinçlendirilmesi, bölgede Akdeniz ticaret ağına ilişkin bilgi sunan arkeolojik buluntuların (çoğunlukla amforalar) yerinde belgelenmesi ve görüntülenmesi, sualtı batıklarının araştırılması ve envanterlenmesi, sanal ortamda müzeleştirilmesi, arkeolojik ve kültürel tahribatın engellenmesi için yapılan çalışmalardan oluşmuştur.

İnsanlık tarihinin en erken batığı olan Akdeniz ticaretini ve kültürlerarası ilişkileri sunan M.Ö.14. yüzyıla  tarihlenen Uluburun Batığı Kaş'da bulunmuştur. Institute of Nautical Archaeology, Cemal Pulak tarafından 1984-94 yılları arasında kazılmıştır. Uluburun gemisine benzer bir gemi proje ortaklarınca yapılıp  Kaş, Hidayet koyunda batırılmıştır, ve bu alan deneysel arkeoloji alanı olarak, dünyanın ilk sualtı ARKEOPARK'ı olarak 29 Ekim 2006'da proje ortakları tarafından kurulmuştur. ARKEOPARK alanının uzaktan erişimli sualtı görüntülemeleri, 360 derece dolaşımı ve bu görüntülerin sanal müze uygulamaları projenin ana çalışmasını oluşturur.

Gelişen bilgi teknolojileriyle yeni müze anlayışı, 'sanal müze' adı altında, günümüz teknolojilerini de kullanarak sadece bulunduğu mekana bağlı olmayan web üzerinden erişimli bilgi akışı sağlayan bu sistem Proje sayesinde gerçekleştirilmiştir. ARKEOPARK alanı sualtı arkeolojisi için önemli bir eğitim alanıdır. Karelaj ve içinde yeralan buluntular (amforalar) arkeoloji öğrencileri için bir batığın yerinde “in situ” konumunu çalışma için ideal bir alan oluşturmaktadır. Deniz dibi ve saptanan batıklara ait diğer verilerin edinilmesi de araştırmanın ikincil ürünlerini oluşturmuştur.